Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları Nedir?

Üst solunum yolu enfeksiyonu soğuk algınlığı olarak ta bilinir. Hem dünyada hem de ülkemizde doktor ziyaretlerine neden olan en sık hastalıklardan biridir. İstatikler ÜSYE nedeninin %80 oranında virüsler olduğunu gösteriyor. Burun ve boğazda iltihaba yol açan 200’den fazla virüs ÜSYE yol açar.  Çocukların bir çoğu yılda 5 – 8 kez ÜSYE atağı geçirirler. Yuvaya giden çocuklarda bu sayı artabilir. 6 yaşından büyük çocuklarda ÜSYE sıklığı azalır. Adolesan yaş grubu ve yetişkinlerde yılda 2 – 4 ÜSYE atağı vardır.

Üst solunum yolu enfeksiyonları hangi mevsimlerde daha sık olur neden?

Üst solunum yolu enfeksiyonları genellikle sonbahar ve kış mevsimlerinde ortaya çıkar. Düşünülenin aksine havanın soğuması ve çocuğun üşümesi ile direkt ilgisi yoktur.

• Çocukların okula gitmesi virüsler ile karşılaşmayı arttırır.
• İnsanlar hava soğuk olduğu için iç ortamlarda birbirlerine yakın temasta kalırlar.
• Düşük nem, burun mukozasını kurutur bu durumda kişi soğuk algınlığına yol açan virüslere karşı daha hassastır.

Üst solunum yolu enfeksiyonları semptomları nelerdir?

Üst solunum yolu enfeksiyonları semptomları çocuk virüsü aldıktan 1 – 3 gün sonra başlar ve genellikle 1 hafta sürer. Bu süre çocuktan çocuğa değişkenlik gösterir. (1 – 2 haftaya kadar sürebilir)

• Bebeklerde, huzursuzluk, hafif ateş, burun tıkanıklığı, uyku sorunları, bazen kusma, ishal olabilir
• Daha büyük çocuklarda Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, boğazda kaşıntı, boğaz ağrısı, halsizlik, hapşırık, geniz akıntısının yol açtığı hafif öksürük vardır

Üst solunum yolu enfeksiyonları nasıl bulaşır?

Üst solunum yolu enfeksiyonları olan bir kişi hapşırık ya da öksürük ile hastalığa yol açan virüsü yayar. Virüs havadan damlacık yolu ile bir kişiden diğerine yayılabileceği gibi direkt temas yolu ile yada oyuncak gibi ortak kullanılan objeler ile bulaşabilir.

Soğuk algınlığının gripten farkı nedir?

Soğuk algınlığının gripten ayırımı önemlidir.

• Soğuk algınlığında ateş yoktur ya da hafiftir, gripte yüksek ateş vardır.
• Üst solunum yolu enfeksiyonlarında baş ağrısı bazen vardır, gripte ise hemen her zaman vardır.
• Üst solunum yolu enfeksiyonlarında hapşırık sıklıkla vardır, Gripte ise daha az sıklıkla rastlanır
• Üst solunum yolu enfeksiyonlarında hafif öksürük, gripte ise daha şiddetli öksürük vardır
• Üst solunum yolu enfeksiyonlarında hafif halsizlik vardır, çocukların enerji düzeyi çok etkilenmemiştir. Gripte ise halsizlik daha belirgindir ve haftalar sürebilir.
• Üst solunum yolu enfeksiyonlarında boğaz ağrısı genellikle vardır, gripte boğaz ağrısı daha nadiren rastlanır.
• Üst solunum yolu enfeksiyonları tedavisinde ya da üst solunum yolu enfeksiyonlarından korunmada C Vitamin kullanımı faydalı mıdır?
• Vitamin C kullanımı Üst solunum yolu enfeksiyonları sıklığını önlemez, semptomları azaltmaz. Uzun süre yüksek doz kullanımının ishal gibi bazı yan etkileri olabilir.

Üst solunum yolu enfeksiyonları tedavisinde hangi ilaçlar kullanılır?

Viral üst solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisi yoktur. Kullanılan bazı tedaviler şikayetleri azaltabilir; fakat çocukların daha kısa surede iyileşmesini sağlamaz. Tedavisiz 7 gün tedavi ile 1 hafta da iyileşir.

Tedavide asıl önemli olan destekleyici tedavidir.

• İstirahat ve sıvı alımının arttırılması en ucuz ve en etkili tedavidir.
• Sigaraya maruziyet önemlidir. Sigaraya maruz kalan çocuklar hem daha sık hastalanıyorlar hem de semptomları daha ağır ve daha uzun süreli oluyor
• Serum fizyolojik ile burnun temizlenmesi ve aspire edilmesi önemlidir.
• Ateş ve huzursuzluk var ise analjezik verilebilir.
• Burun akıntısı ve tıkanıklığını azaltmaya yönelik tedavilerin etkinliği çok sınırlıdır sadece hekime danışılarak verilmelidir.
• Aspirin kesinlikle kullanılmaz.
• Antibiyotik bakterileri öldürür ama üst solunum yolu enfeksiyonlarına yol açan virüsleri öldürmez. Viral enfeksiyonlarda gereksiz antibiyotik kullanılması bakterilerde direnç gelişimine yol açar, gerçekten bu ilaçlara ihtiyacımız olduğunda işe yaramazlar. Antibiyotik sadece doktor önerisi ile kullanılmalıdır.

Çocuklarımızı sık üst solunum yolu enfeksiyonlarından koruyabilir miyiz?

• Hasta kişilerden uzak tutulması ne yazık ki bu her zaman mümkün değil
• Çocukların elleri ile ağızlarına, gözlerine dokunmaları da enfeksiyon alımını arttırabilir. Sık el yıkama çok önemli çocuklara bu alışkanlığın kazandırılması önemli
• Yaşam alanının sık havalandırılmasına dikkat edilmeli
• Güçlü bir bağışıklık için dengeli ve sağlıklı beslenme, yeterli uyku ve stressiz ortam sağlanmalıdır

Üst solunum yolu enfeksiyonları komplikasyonları nelerdir?

Kulak enfeksiyonları (orta kulak iltihabı), sinüs enfeksiyonları, pnömoni (zatürre) oluşabilir.

Kaynak: Prof.Dr.Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hast. Bilim Dalı Öğ.Üyesi